Rezerwaty w gminie Barlinek

W gminie Barlinek istnieją obecnie 2 rezerwaty przyrody, dalsze 2 czekają już od wielu lat na zatwierdzenie w Ministerstwie Ochrony Środowiska, oraz aż 9 jest planowanych - lecz na wykonanie odpowiedniej dokumentacji dyrekcja Barlinecko-Gorzowskiego Parku Krajobrazowego nie ma pieniędzy. Wytyczenie terenów rezerwatów ściśle związane jest z zachowaniem ich walorów przyrodniczych - naukowych, dydaktycznych oraz krajobrazowych. To jedna z ważniejszych formy ochrony środowiska. Publikacja ta, w której wykorzystano m.in. materiały zawarte w “Inwentaryzacji przyrodniczej gminy Barlinek” autorstwa inż. Jana Bieńkowskiego krótko prezentuje wszystkie te rezerwaty: zatwierdzone, będące w zatwierdzeniu oraz planowane.

REZERWATY ZATWIERDZONE

Skalisty Jar Libberta

O powierzchni 33,21 ha, utworzony w 1995 roku. Położony jest w obrębie jarów i wąwozów o znacznej różnicy poziomu wysokości. Wyniesienia sięgają 114,2 m n.p.m. i są one zalesione. Występują tu olbrzymie głazy narzutowe. Głównym walorem tego terenu są wzniesienia morenowe tworzące krawędzie doliny poprzecinane licznymi wąwozami i jarami. Jednym z nich jest Skalisty Jar Libberta, gdzie znajdują się jedyne na Pomorzu Zachodnim wapienno-piaskowe skały (zlepieńce) osiągające wysokości prawie 4 m.

Markowe Błota

O powierzchni 193,40 ha, utworzony w 1994 roku. Celem ochrony jest zachowanie terenu bagien z typową dla nich florą i fauną oraz otaczających je drzewostanów bukowych i mieszanych. Rośnie tu 180 gatunków roślin, wśród nich wiele chronionych. Gniazduje tu, żeruje i odpoczywa 55 gatunków ptaków, m.in. orzeł bielik, rybołów, błotniak stawowy, bocian czarny, puchacz i żuraw.

REZERWATY W TRAKCIE ZATWIERDZENIA

Buczyny Barlineckie

O powierzchni 236,75 ha. Celem ochrony tego terenu jest zachowanie drzewostanów bukowych nad Jeziorem Barlineckim. Jest to las o wybitnych wartościach krajobrazowych, porastający zbocza morenowych wyniesień. Jezioro Barlineckie i jego południowe, zalesione wybrzeże należy do najbardziej malowniczych na całym Pojezierzu Myśliborskim. Szczególnie efektownie prezentuje się ten teren oglądany z okolic Moczkowa i z samego miasta Barlinka. Zachodnia część rezerwatu obok wartości krajobrazowych, posiada również inne wysokie walory - łąka, wywierzyska i źródliska oraz otaczające je buczyny mają bardzo wysokie naukowe wartości m.in. botaniczne i geologiczne.

Jezioro Sitno-Lubiszewko

O powierzchni 285,61 ha. Jest to kompleks leśny w Puszczy Barlineckiej, położony wśród jezior. Celem jego ochrony jest zabezpieczenie dla celów rekreacyjnych, dydaktycznych i badawczych bardzo wysokich walorów florystycznych i krajobrazowych. Wyliczono, że rośnie tu 277 gatunków roślin, oraz zaobserwowano 48 gatunków ptaków, w tym 31 stale gniazdujących, m.in. orzeł bielik, bocian czarny, kania, rybołów oraz kolonia gągołów.

REZERWATY PLANOWANE

Wąwozy pod Żydowem

O powierzchni 52,96 ha, w tym rezerwat ścisły 27,61 ha. Bardzo atrakcyjny pod względem przyrodniczym i krajobrazowym teren, pocięty wąwozami i zalesiony bogatą roślinnością leśną. Rośnie tu stary las grądowy, pomnikowe dęby, klony, buki.

Janowskie Murawy

O powierzchni 60,94 ha. Dolina Płoni oraz jej otoczenie z wąwozami stanowią fragment krajobrazu o unikalnym charakterze wzbogaconym o biocenozy leśne i nieleśne. I zachowanie fragmentów malowniczego krajobrazu z jego poszczególnymi składnikami: flory, fauny oraz ukształtowaniem terenu - jest celem ochrony tego terenu.

Grądowa Dolina

O powierzchni 80,89 ha. Jest to kompleks lasów i bagien wraz z jeziorem o wysokich walorach krajobrazowych i przyrodniczych. Walory przyrodnicze - to klasycznie wykształcony i powiązany ze sobą ciąg ekosystemów, a w szczególności zespół obfitych źródeł, jezioro zarastające torfowiskiem źródliskowym oraz dolina strumienia. Jako największą osobliwość stwierdzono tu występowanie żaby dalmatyńskiej.

Wilcze Jary

O powierzchni 56,51 ha, w tym rezerwat ścisły 10,45 ha. Jest to teren z malowniczo położonymi stromymi wąwozami, jarami porośniętymi fragmentami starodrzewi gatunków liściastych - teren nazywany jest już potocznie Bieszczadami Barlineckimi. Znajduje się tu również aktywny kompleks źródliskowy z licznymi ciekami wodnymi, oraz okazy olszy, buków, lip i grabów.

Źródła Płoni

O powierzchni 32,38 ha, w tym rezerwat ścisły 3,17 ha. Najcenniejszym fragmentem tego terenu jest główna dolina, gdzie występują tzw. wychodnie warstwy wodonośne, które rozwijają się w unikalne ekosystemy źródliskowe i bagienne. Dolina otoczona jest wzgórzami o maksymalnej wysokości 85 m n.p.m. Teren wyróżnia się również bogactwem flory i fauny.

Matecznik Światowida

O powierzchni 4,05 ha. Przedmiotem ochrony jest drzewostan sosnowy z domieszką gatunków liściastych, o charakterze puszczańskim i cechach matecznika.

Jezioro Okunie

O powierzchni 117,89 ha. Celem ochrony tego terenu jest zachowanie bardzo czystego jeziora, w którym występują bardzo rzadkie zespoły roślinności nawodnej i podwodnej, m.in. ramienice, oraz kompleksu przyległych bagien i torfowisk.

Lilie Wodne

O powierzchni 7,50 ha. Jest to teren jeziora Mokrego wraz z przyległym bagnem. Na tle otaczających drzewostanów sosnowych stanowi on enklawę interesującej roślinności wodnej i torfowiskowej.

Suchar Rosiczkowy

O powierzchni 3,00 ha. Celem ochrony tego terenu jest zachowanie zarastającego, bezodpływowego jeziorka z wieloma rzadkimi gatunkami roślinności bagiennej, położonego w kompleksie leśnym. Największą osobliwością jest występowanie tu rosiczki okrągłolistnej.

Rezerwaty w gminie Barlinek

KRZYSZTOF KĘDZIOR

EB Nr 6/1999