Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie

Elżbieta Ligenza- absolwentka Uniwersytetu Szczecińskiego; mgr socjologii o specjalności praca socjalna; aktualnie na studiach podyplomowych o kier. zarządzanie placówkami pomocy społecznej. Mężatka, mama dwóch córek i jednej wnuczki. Dyrektor Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Myśliborzu.

Już sama nazwa instytucji mówi o jej przeznaczeniu, ale najogólniej komu i czemu służy Centrum?

Każdego dnia mieszkańcy powiatu zwracają się do nas o pomoc w sprawach związanych z ich codziennym funkcjonowaniem. Ich ogrom i różnorodność wynika z samej  nazwy jednostki. Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie kojarzy się im z wszelką pomocą rodzinie, o czym sami nam mówią. Do Centrum wpływają nie tylko wnioski realizowane  w ramach zadań powiatu, których część po weryfikacji przekazujemy do właściwych organów w całym powiecie, realizujących zadania z zakresu pomocy społecznej. Są to np. Ośrodki Pomocy Społecznej, Ośrodki Wsparcia, poradnie. Pracownicy socjalni Centrum realizując bieżące zadania powiatu są przygotowani merytorycznie do  udzielania specjalistycznego poradnictwa, polegającego na kierowaniu  osób do właściwych instytucji, którym przypisano realizację zadań z zakresu opieki nad dzieckiem i rodziną. To szkolni pedagodzy, psycholodzy, sądy, kuratorzy itp. Centrum realizując zadania własne dotyczące rodzin, jak i Państwowego Funduszu Osób Niepełnosprawnych, pełni jednocześnie rolę „koordynatora”, ściśle współpracując z licznymi jednostkami i organizacjami na terenie całego powiatu.

Jakie są założenia i program Powiatowego Centrum?

To przede wszystkim realizacja zadań własnych powiatu, polegających na realizacji strategii rozwiązywania problemów społecznych, głównie programów pomocy społecznej, wspieranie osób niepełnosprawnych, specjalistyczne poradnictwo, opieka nad dzieckiem i rodziną poprzez organizowanie i udzielanie pomocy finansowej w zakresie rodzicielstwa zastępczego i osobom usamodzielnianym, zapewnianie opieki i wychowania dzieciom pozbawionym opieki rodziców, prowadzenie ośrodka interwencji kryzysowej, nadzór i wspieranie placówek opiekuńczo-wychowawczych i domu pomocy społecznej. Tak szeroki zakres, przypisany ustawą zobowiązuje nas również do udzielania informacji o prawach i uprawnieniach mieszkańców, jak i niesienia pomocy ludziom mającym trudności z funkcjonowaniem w danym środowisku. W tym miejscu pragnę podkreślić ogromne znaczenie działalności Ośrodka Interwencji Kryzysowej, ściśle współpracującego z wszystkimi jednostkami i służbami w powiecie, niosącymi pomoc specjalistyczną osobom znajdującym się w kryzysie, które same nie są w stanie rozwiązać swoich problemów.

Poprzez funkcjonujący  przy Ośrodku Interwencji Hostel mamy możliwość udzielania schronienia osobom zagrożonym, głownie matkom z dziećmi. 

Jak przebiega proces tworzenia rodzin zawodowych?

To bardzo ważne społecznie i trudne zadanie, wynikające z narastającej potrzeby umieszczania dzieci pozbawionych częściowo lub całkowicie opieki rodzicielskiej w rodzinach zastępczych. W powiecie myśliborskim funkcjonują cztery takie rodziny, w tym trzy o charakterze pogotowia rodzinnego i jedna wielodzietna. W świetle narastających problemów, szczególnie rosnącej ilości dzieci pozostających bez opieki rodzicielskiej, nie koniecznie z tytułu sieroctwa, nie możemy jako powiat nie podejmować działań, gwarantujących wszystkim  dzieciom opiekę , szczególnie rodzicielstwa zastępczego. Stąd też zrodził się pomysł złożenia  projektu „Mój nowy dom”, promującego ideę zawodowego  rodzicielstwa zastępczego, jak i dobrych wzorów rodziny, którego głównym celem jest pozyskanie kandydatów do pełnienia tej szczytnej  roli. Głównym celem naszych działań jest nie tylko wskazanie społeczeństwu naszego powiatu instytucji, które będą wspierać i szkolić kandydatów oraz kryteriów, jakie należy spełnić przy ich doborze. Ważnym elementem jest uświadomienie wagi problemu i stałej pomocy materialnej i specjalistycznej, którą zagwarantuje przyszłym zawodowym rodzinom powiat. Trudności w tworzeniu takich rodzin nie wynikają z braku kadry szkolącej, gdyż zapewniamy bezpłatny cykl szkoleń w ośrodku adopcyjno-opiekuńczym. Problem tkwi w pozyskaniu kandydatów, którzy winni spełniać wymagane kryteria, a w szczególności przejawiać cechę empatii na potrzebę miłości rodzicielskiej dzieci pozostających bez opieki rodziców biologicznych. Poza tym kandydaci powinni wykazać się nieskazitelną opinią w środowisku, mieć stałe miejsce zamieszkania i stałe źródło dochodu oraz odpowiednie warunki mieszkaniowe. Po przebytym szkoleniu i uzyskanej pozytywnej opinii ośrodka adopcyjnego, starosta zawiera umowę z rodziną, która uzyskuje wsparcie finansowe i specjalistyczne.

Dlaczego dzieci powyżej siódmego roku życia mają zmniejszone świadczenia i to o kilkaset złotych?

Z przykrością potwierdzam taki stan, wynikający z zapisów ustawy, regulujących kwoty wypłat na dzieci do siódmego roku życia i kwot przysługujących na dzieci powyżej siódmego roku życia. Problem ten dotyka zarówno rodzin biologicznych jak i zawodowych. Kontaktując się z rodzinami często słyszymy, że potrzeby dzieci po ukończeniu siódmego roku życia są ogromne, chociażby z tytułu realizowania obowiązku szkolnego. Nie pozostając obojętnymi na te głosy staramy się szukać innych form pomocy dla tych rodzin, głównie poprzez pomoc w uzyskiwaniu bezpłatnej, fachowej opieki medycznej, co nie zawsze z uwagi na kolejki jest łatwe. Zapewniamy też tym rodzinom bezpłatną pomoc psychologiczną i pedagogiczną.  W odniesieniu do rodzin zastępczych zawodowych prawo  przewidziało możliwość udzielania dodatkowej  pomocy finansowej. Są to świadczenia z tytułu przyjęcia dziecka do rodziny, przyznawane przez starostę.

Co udało się wdrożyć w dziedzinie poprawy sytuacji materialno -moralnej rodzin potrzebujących pomocy? W tym pomocy prawnej.

Zarządzanie  Powiatowym Centrum to ogromne wyzwanie. Znając zadania jednostki, ich różnorodność i ogrom, musiałam przystąpić do wdrożenia wielu zadań i programów, niestety nie funkcjonujących w tej jednostce, a mających istotny wpływ na sprawy mieszkańców powiatu, wynikających chociażby z zapisów ustawy. Wymienię tylko niektóre; powiatowy program opieki nad dzieckiem i rodziną, powołanie Powiatowej Społecznej Rady do spraw osób niepełnosprawnych, wprowadzenie powiatowego programu dla osób niepełnosprawnych, wdrożenie w życie powiatowego zespołu interdyscyplinarnego, przygotowanie programu korekcyjno- edukacyjnego i wielu innych, które umożliwiły podjęcie wielu działań, służących całemu powiatowi. To umożliwiło między innymi gminom składanie wniosków na zadania realizowane ze środków PFRON, jak na zakup autokarów, czy likwidację barier architektonicznych i innych. Działania te  wpływają na poprawę funkcjonowania  rodzin w powiecie poprzez wprowadzane udogodnienia w szkołach i instytucjach. Udało nam się również skompletować fachową kadrę specjalistów w Ośrodku Interwencji Kryzysowej, udzielającej bezpłatnie pomocy osobom będącym w kryzysie. To bardzo ważny społecznie problem, który narasta. Zatrudniona przeze mnie grupa specjalistów w Ośrodku działa interwencyjnie również w terenie. Wspólnie udało się nam powołać Powiatowy Zespół Interdyscyplinarny, skupiający przedstawicieli OPS-ów, Kuratorów, Policji, Pedagogów, Psychologów, w celu podjęcia skoordynowanych działań na rzecz mieszkańców powiatu.

Opracowany przez cały zespół materiał informacyjno-promocyjny, głównie wskazujący rodzinom i dzieciom miejsca uzyskiwania bezpłatnej, fachowej pomocy, będzie rozprowadzany we wszystkich gminach. Całość finansuje powiat. Poprzez realizacje wdrożonych działań zaobserwowałam  wzrost petentów w prowadzonej jednostce, to dla mnie  kolejny sygnał na ogromne, społeczne zapotrzebowanie w wielu dziedzinach. Mnogość spraw, jak i potrzeba uzyskiwania opinii prawnych wskutek licznie zawieranych umów wymusiły potrzebę zatrudnienia prawnika. Natomiast ogrom i waga spraw petentów,  realizowanych w Ośrodku Interwencji skłoniła nas do przygotowania i złożenia projektu, umożliwiającego wprowadzenie bezpłatnych porad prawnych dla osób korzystających z pomocy ośrodka. Obecnie oczekujemy na zatwierdzenie programu.

Z wypowiedzi p. Dyrektor Elżbiety Ligenzy wynika wnikliwa znajomość powierzonej problematyki. Jej determinacja w tym, co robi, jest rękojmią dobrze pojętej pomocy dzieciom i rodzinom. Jest to praca bardzo trudna i odpowiedzialna. Kierowana przez odpowiednią osobę, może przynieść właściwe rezultaty. Powodzenia więc w szczególnie odpowiedzialnych działaniach PCPR i jej p. Dyrektor Elżbiecie Ligenzie, która już wielokrotnie dała się poznać w działaniach społecznych i pomocy ludziom.

                                                                                                             Urszula Berlińska